In mijn werk gebruik ik inzichten en methodieken uit de positieve psychologie. Bij positieve psychologie is het belangrijk dat je uitgaat van iemands kracht, talenten en positieve ervaringen die mensen weer laat opbloeien. Reguliere psychologie is daarentegen gericht op het analyseren en wegwerken van problemen. Uit onderzoek blijkt dat positieve psychologie, in combinatie met oplossingsgericht denken, sneller resultaat geeft: er zijn minder sessies nodig.
Benieuwd waarom positieve psychologie zo effectief werkt?
Positieve psychologie wil niet zeggen dat je voorbijgaat aan problemen. Denk niet aan Emile Ratelband en zijn tsjakka-methode. Van maakbaarheid van geluk kun je juist heel ongelukkig worden. Belangrijk is dat je een probleem eerst erkent; negatieve emoties heb je ook nodig.
Vastpakken is het nieuwe loslaten
Soms moet je juist iets vastpakken om het vervolgens los te laten. Anders blijft het als een soort stof om je heen dwarrelen. Even erkennen en laten zijn. Dus wel de problemen benoemen. Zo moet je een burn-out eerst diagnosticeren, de grondslag achterhalen en vervolgens kun je aan de slag met positieve psychologie en oplossingsgericht werken. Bij de start van mijn coaching vraag ik vaak naar de gewenste situatie, en probeer ik te achterhalen waar iemand nu zit op een schaal van 1 op 10. Waar wil hij/zij naartoe? Dan kun je dat in kleine stapjes uitwerken.
5 manieren om positieve psychologie in te zetten bij coaching
1 – In de trajecten van Menea leg ik de focus op iemands sterke punten en drijfveren. Dus als mensen me vertellen dat ze het niet zo naar hun zin hebben in hun baan, dan sta ik niet alleen stil bij wat ze vervelend vinden. Ik doe dan bijvoorbeeld een loopbaanscan waarin o.a. de vraag wordt gesteld of iemand periodes heeft gekend die hij/zij wel leuk vond. Met die informatie kun je verder.
2 – Een andere methode waarbij je positieve psychologie inzet is ‘jobcraften’, zelf je baan boetseren. Uitgaande van iemands talenten en drijfveren maak je de baan passend bij jezelf. Stel, je bent coach en je wordt er blij van fysiek actief te zijn, dan kun je je baan bijvoorbeeld transformeren tot wandelcoach.
3 – In een coachingstraject komen diverse problemen aan de orde die je met positieve psychologie en oplossingsgericht denken kunt aanpakken. Als iemand bijvoorbeeld aangeeft slecht grenzen te kunnen stellen, dan kun je ingaan op het waarom, wat er precies zo lastig aan is. Maar je kunt ook kijken naar momenten wanneer het diegene wel lukte om een limiet te stellen. Zo kom je achter hulpbronnen en technieken die zijn in te zetten bij andere situaties. Of neem het ervaren van stress. In plaats van alleen aandacht te besteden aan waarom iemand gestrest is, kijk je naar wanneer iemand zich wel ontspannen voelde.
4 – In 2e spoortrajecten voor mensen met lichamelijke klachten die hun functie niet meer kunnen uitvoeren, werkt positieve psychologie ook erg effectief. Personen in dit traject krijgen van de arts een lijst met wat ze niet meer kunnen. Terwijl wij juist kijken naar wat nog wel lukt. Zo richt je je op situaties waarin iemand weinig klachten heeft en doe je vandaaruit ideeën op.
5 – Of neem de PIT–trainingen; waarbij PIT staat voor Proactief In Talent. Hoe zorg je ervoor dat je talent wordt gezien en benut? Een oefening die goed werkt is het delen van elkaars successen; wanneer was je in je element. Anderen vertellen je dan achteraf welke kwaliteiten ze hierbij opmerkten. Zo’n oefening levert waardevolle informatie op; over wat je zelf kunt doen om meer situaties te creëren waar je blij van wordt.
De kunst van keuzes maken
Het komt nog wel eens voor dat iemand de lat te hoog legt en te veel wil. Veel tijd met je partner willen doorbrengen, én ambities hebben in je baan, én al je vriendschappen willen onderhouden én de perfecte ouder willen zijn. Daar kun je op vastlopen. Ik bespreek dan wat voor diegene echt het meest belangrijk is. Alles 100% positief willen hebben werkt vaak niet. Het gaat dan om het kunnen accepteren wat er nu is en het op een andere manieren kunnen ervaren. Dan is het simpelweg de kunst van het kiezen.
Miriam van Keulen, senior (loopbaan) coach en trainer bij Menea en docent toegepaste psychologie
